Cardoun-bastard
Dipsacus fullonum
Caprifoliaceae Dipsacaceae
Àutri noum : Cardo-man, Erbo-di-goubelet, Erbo-de-goubelet.
Noms en français : Cardère sauvage, Cabaret des oiseaux.
Descripcioun :Grando planto que s'arremarco proun emé si tèsto flourado que dounon d'èr à de gròssi pigno lardado de pouncho drecho, e peréu si cambo espinouso, e si fueio en goudet mounte lis aucèu vènon s'abéura.
Usanço :Soun cousin, lou cardoun o penchinedo, servié au tèms passa à carda lou drap de lano. Se destrìo dóu cardoun-bastard qu'a li pouncho recourbado. Se n'en vèi quàsi pu. S'atrobo d'inulino dins la racino, quaucarèn vist coume prebioutico.
Port : Grando erbo
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Dipsacus
Famiho : Caprifoliaceae
Famiho classico : Dipsacaceae
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : >6
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Escoumbre e proche dis oustau
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Dipsacus fullonum L., 1753
Genciano
Gentiana lutea
Gentianaceae
Àutri noum : Genciàna, Jansano, Sensano, Baselico.
Noms en français : Gentiane jaune, Grande Gentiane.
Descripcioun :La genciano es uno grando erbo que trachis dins li pasquié de mountagno. I'a pas pèr s'engana, pamens s'acampas sa racino, avisas-vous que siegue pas de varaire, Veratrum album forço empouisounanto ! La genciano a li fueio óupousado au contro dóu varaire que soun alterno.
Usanço :Es uno planto bèn couneigudo pèr èstre subretout vertuouso dins li proublèmo de digestioun. Sa racino s'emplego pèr adouba d'aigarden (coume la Suze). Se pòu bouta direitamen la racino dins de vin blanc pèr n'en faire d'aperitiéu o de digestiéu quouro sias "stoumaga". Pamens "lou vin de sensano es amar que te fa pua'n'ase pèr la chaminèio ! (in J.-L. Domenge, LMT op.cit. p. 59).
Port : Grando erbo
Taio : 80 à 150 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Gentiana
Famiho : Gentianaceae
Ordre : Gentianales
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 5 cm
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 100 à 2200 m
Aparado : Noun
Juliet à setèmbre
Liò : Pasquié
- Prado umido
- Bos clar
Estànci : Mountagnard à Subaupen
Couroulougi : Ouroufito-Sud-Éuropenco
Ref. sc. : Gentiana lutea L., 1753